Een passie voor keris

Nasim van Veenendaal met een belangrijke kris uit de collectie van zijn grootvader

Aan de vooravond van de 'Indonesische Krissen, Kunst en Kunstnijverheid Veiling’ spraken wij met Nasim van Veenendaal. Zijn grootvader, ingenieur Emile van Veenendaal, bracht gedurende ca. 70 jaar de unieke verzameling krissen bij elkaar die wordt geveild op 7 maart. 

Emile van Veenendaal ging na een carrière in het leger werken als ingenieur bij een metaalfabriek. Later verlegde hij zijn werkterrein naar de gemeente Utrecht waar hij onder meer verantwoordelijk was voor de complexe processen bij gemeentelijke herindelingen.  

Als jonge jongen, van 10-15 jaar oud, kreeg Emile van Veenendaal zijn eerste kris van zijn vader. Het werd zijn ‘pusaka’. De kris was versierd met apenharen en apentanden en de belangstelling was gewekt. Beurzen en markten werden afgestroopt op zoek naar meer.  

Van Veenendaal was een spaarzaam man en zodoende in staat om vanaf ca. 1951 een indrukwekkende collectie krissen op te bouwen. Hij was in het bijzonder geïnteresseerd in de ‘pamor’, de tekening in de kling van een kris. ‘Pamor’ verwijst naar het patroon dat wordt gemaakt door verschillende soorten metalen aan elkaar te smeden. Ieder patroon heeft zijn eigen betekenis, magie en waarde. Van Veenendaal had vooral een fascinatie voor de pamor die hij aantrof op Bali en Lombok en schreef drie boeken over krissen. Hij was een aimabele persoon maar ook iemand op wie alle ogen gericht waren, wanneer hij ergens binnenkwam. En altijd bereid zijn kennis en ervaring te delen. 

Nasim herinnert zich een van de eerste bezoeken aan zijn grootvader toen die -op leeftijd- in een appartement woonde. De indruk was overweldigend want overal waar hij keek, hingen en lagen krissen. Ook onderdelen van krissen want grootvader vond het leuk om krissen te repareren. Tweemaal per jaar ging hij naar zijn geliefde Indonesië waar hij in 2021 overleed op 87-jarige leeftijd. De afwikkeling van de nalatenschap van zijn grootvader heeft Nasim nog dichter bij hem en zijn unieke verzameling gebracht en bij de vrienden die Emile van Veenendaal heeft gemaakt gedurende zijn lange leven.